Бас сақинасын емдеу
Бұл бөлімде аурудың белгілеріне байланысты бас сақинасын емдеу әдістері сипатталған
Бас сақинасын тиімді емдеу білікті дәрігердің басшылығымен әртүрлі әдістер мен дербестендірілген тәсілдердің жиынтығын қажет етеді. Емдеу науқастың ерекшеліктеріне, ұстамалардың жиілігі мен ауырлығына, ілеспе белгілерге байланысты бірнеше тәсілдерге негізделген. Бас сақинасының емдеуі ұстамаларды тоқтатуға арналған дәрілік емдеуді және ұстамалардың жиілігі мен ауырлығын төмендетуге, дәрілік абузустың немесе дәрілік-индукцияланған бас ауруының алдын алуға арналған профилактикалық дәрі-дәрмектерді қамтиды1,2.
1. Баламалы емдеу әдістері: акупунктура, хиропрактика, биофидбек-жүрек соғысы, тыныс алу, бұлшықеттің ширығуы және т. б. сияқты адам ағзасының физиологиялық функцияларын өлшеу үшін электронды құрылғыларды қолданатын терапия түрі. Бұл әдістердің тиімділігі зерттеулерде дәлелденбеген және жеке тәсілді қажет етеді
2. Жедел ұстаманы емдеу
Бас сақинасының жедел ұстамасын емдеу ауырсыну пайда болған кезде оның ұзақтығы мен қарқындылығын азайтуға көмектеседі. Ұстама кезінде науқас тез жеңілдік алғысы келеді. Дәрі-дәрмектерді бас сақинасының алғашқы белгілері пайда болған кезде немесе бас ауруы дамуының ерте кезеңінде қабылдау керек. Олар ауырсыну ұстамасын тоқтатуға және науқастың күйін жеңілдетуге арналған1,2.
• Анальгетиктер - бас ауруының қарқындылығын төмендетеді
• Қабынуға қарсы стероидті емес дәрі-дәрмектер (ҚҚСД) - қабыну мен ауырсынуды азайтады
• Триптандар - бас ауруы мен ілеспе белгілерді тиімді түрде азайтады.
• Антиэметиктер – бас сақинасы ұстамаларымен бірге жүретін жүрек айнуы мен құсуды жеңуге көмектеседі.
Дәрілік индукцияланған бас ауруының (ДИБА) дамуын болдырмау үшін қатты ауырсынуды басатын дәрілерді қабылдау тәртібін емдеуші дәрігермен келісу ұсынылады.
3. Бас сақинасының профилактикалық емдеуі (ПЕ)3-9
Бас сақнасы ұстамалары тоқтағаннан кейін әр науқасқа ПЕ нысаналылығын бағалау қажет. Оның стратегиясын таңдағанда, бас сақинасы ұстамаларын тоқтату үшін қолданылатын дәрі-дәрмектердің санын талдау, дәрілік-индукцияланған бас ауруының (ДИБА) даму қаупін немесе бар-жоғын анықтау маңызды.
Эпизодтық бас сақинасы бар науқастардың шамамен 38%– ы ПЕ-ге мұқтаж, оны тек 3-13% алады. Белгілі бір науқастан оңтайлы емдеуді іздеу жеткілікті ұзақ уақытты алуы мүмкін және ПЕ-ге деген бейілділіктің төмендеуіне, сондай-ақ қаржылық шығындардың артуына әкелуі мүмкін.
Тиімді бас сақинасы ПЕ әртүрлі әдістердің амалын қажет ететінін және емдеуші дәрігердің жауапкершілігі болып табылатын әрбір науқасқа жекелендірілген тәсілді қажет ететінін есте сақтау маңызды.
Қолданылатын барлық бейнелер ойдан шығарылған, кез-келген сәйкестік кездейсоқ. Ақпарат ауру туралы хабардарлықты арттыруға арналған және дәрігердің кеңесін алмастырмайды.
Әдебиет
1. Zobdeh F, Ben Kraiem A, Attwood MM. et al. Pharmacological treatment of migraine: Drug classes,
mechanisms of action, clinical trials and new treatments. Br J Pharmacol. 2021 Dec;178(23):4588-4607.
2. Mayans L, Walling A. Acute Migraine Headache: Treatment Strategies. Am Fam Physician. 2018 Feb
15;97(4):243-251.
3. Burch R. Preventive Migraine Treatment. Continuum (Minneap Minn). 2021 Jun 1;27(3):613-632.
4. Ha H, Gonzalez A. Migraine Headache Prophylaxis. Am Fam Physician. 2019 Jan 1;99(1):17-24.
5. Parikh SK, Silberstein SD. Preventive Treatment for Episodic Migraine. Neurol Clin. 2019 Nov;37(4):753-
770.
6. https://diseases.medelement.com/disease/%D0%BC%D0%B8%D0%B3%D1%80%D0%B5%D0%BD%D1%8C
-%D1%83-%D0%B2%D0%B7%D1%80%D0%BE%D1%81%D0%BB%D1%8B%D1%85-%D0%BA%D0%BF-
%D1%80%D0%BA-2023/17775
7. Табеева ГР, Осипова ВВ, Филатова ЕГ және т. б. Диагностика и лечение лекарственно-
индуцированной головной боли: рекомендации российских экспертов. Неврология,
нейропсихиатрия,психосоматика. 2022;14(1):4-13.
8. Anil Kumar; Renu Kadian. Migraine Prophylaxis. National Library of Medicine, Aug.2023.
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK507873/
9. Сергеев А.В., Табеева Г.Р., Филатова Е.Г. ЖӘНЕ бірлескен автор. Применение новой биологической
патогенетической терапии мигрени в клинической практике: консенсус экспертов Российского
общества по изучению головной боли. Неврология, нейропсихиатрия, психосоматика.
2022;14(5):109–116